Cisimlerin Dayanımı Terimler
11.Sınıf motorlu araçlar ve makine teknolojileri öğrencileri için hazırlanmış cisimlerin dayanımı için hazırlanmış terimler ve anlamları isimli çalışma dökümanımız.
Tanımlardan Derlenmiş Bir Cisimlerin Dayanımı Yolculuğu
Mekanik : Cisimlere etki eden kuvvet sistemleri ve bu sistemlerin oluşturdukları hareketleri grafik ve analitik olarak inceleyen bilimdir .
Hidrostatik : Hareketsiz sıvıların denge şartlarını inceler. Basınçlı sıvıların sahip oldukları enerjiden faydalanarak çeşitli hareketler üretmek için kurulan sisteme hidrolik sistem denir. Sıvılar basınçları olduğu gibi iletir.
Aerodinamik : Hava yada gaz halindeki bütün akışkanların hareketlerini inceler.
Katı Cisim : Kuvvetler etkisi altındaki herhangi bir cisim bütün durumlarda geometrik şekil ve ölçülerini aynen koruyorsa yani bir şekil değişimi ortaya çıkmıyorsa böyle cisimlere Katı Cisim denir.
Statik : Kuvvetlerden etkilenen cisimlerin denge durumlarını inceler.
Sinematik : Cisimlerin hareketlerini inceleyen bir bilimdir. Katı cisimlerin hareketlerini hareket sebeplerini göz önüne almadan yol, zaman, hız ve ivme arasındaki bağıntıyı inceler.
Dinamik : Kuvvetlerle etkilenen cisimlerin hareketini ve cisimlerin ağırlıkları ve üzerine etki yapan kuvvetleri göz önüne alınarak ve bununla ilgili olay ve kanunları inceler.
Newton Kanunları
1. Kanun : Bir cisme hariçten herhangi bir kuvvet etki yapmadıkça , o cisim eski konumunu korur. Yani cisim durağan ise durağanlığını, hareket halinde ise düzgün hızla hareketini korur.
2. Kanun : Bir kuvvet her hangi bir cisme etki yaptığı zaman o cisimde kuvvetin doğrultu ve yönünde bir ivme meydana gelir. Meydana gelen ivmenin değeri , kuvveti ile doğru kütlesi ile ters orantılıdır .
3. Kanun : Bir cisim diğer cisim üzerinden kuvvet tesiri yapacak olursa, ikinci cisimde birinci cisme eşit değerde zıt yönde bir kuvvet doğar.
Birim Sistemleri
1. CGS Temel birim sistemi : Bu sistemde C (cm) olarak uzunluğu G (gr) olarak kütleyi ve S (saniye) olarak zamanı gösterir. CGS mutlak birim sisteminde Dyn (Din) dir.
2. MKS Temel birim sistemi : Bu sistemde M (metre) olarak uzunluğu K (kg) olarak kütleyi ve S (saniye) olarak zamanı gösterir. MKS mutlak sisteminde kuvvet birimi (N) Newton’ dur.
KUVVETLER SİSTEMİ
1. Kuvvet : Cisimlerin denge durumunu değiştiren veya değiştirmeye zorlayan sebebe kuvvet denir. Kuvvetin elemanlarını , şiddeti, doğrultusu , yönü ve tatbik uygulama noktası olarak 4’e ayrılır.
Şiddeti : Kuvvetin büyüklüğünü ( değerini ) belirtir.
Doğrultusu : Kuvvetin konumunu belirtir.
Yönü : Kuvvetin etkilendiği tarafı belirtir.
Uygulama noktası : Kuvvetin etki merkezini ( Tatbik noktasını ) belirtir.
2. Kütle : Bir cismin değişmez madde miktarıdır.
Ağırlık : Kütlenin bulunduğu yerdeki yer çekimi kuvveti sonucu oluşur.
Kuvvetlerin Sınıflandırılması : Bir cisme etki eden iki veya daha fazla kuvvetin meydana getirdiği topluluğa kuvvetler sistemi denir. Uzaydaki ve düzlemdeki kuvvetler olmak üzere ikiye ayrılır.
Düzlemdeki Kuvvetler : Kuvvetler iki boyutlu ( X ) ve ( Y ) boyutlu olarak düzlem üzerinde incelenir.
Doğrultuları Aynı Olan Kuvvetler : Doğrultuları aynı olan kuvvet sisteminde bütün kuvvetler aynı doğrultu üzerinde toplanmışlardır. Aynı doğrultu kuvvetlere eş doğrultulu kuvvetler adı da verilebilir.
Kesişen Kuvvetler : Vektörleri ile doğrultuları bir blokta da birleşen kuvvetlere kesişen kuvvetler denir. Kesişen kuvvetler dar açılı, geniş açılı ve dik açılı olarak 3 şekilde incelenir.
Paralel Kuvvetler : Paralel kuvvetler sistemi doğrultuları bir noktada kesişmeyen birbirine paralel olan kuvvetlerin meydana getirdiği topluluklardır.
BİLEŞKE KUVVETİN TANIMI :
Bir cisimde iki veya daha çok kuvvet etki ederse kuvvetler sistemi meydana gelir. Sistemler cisimlere sonuçta tek kuvvet gibi etki eder. Sistemin yerine geçen bu tek kuvvete sistemin bileşkesi denir. Bileşke grafik ve analitik hesaplamalarla bulunur. R : sembolü ile gösterilir.
Analitik Metot : Kesişen iki kuvvetin bileşkesini bulmak için trigonometri formüllere baş vurulur.
Kuvvetlerin Ayrıştırılması ve Bileşenlerinin Bulunması
Bileşke kuvvetinin meydana gelmesinde etkili olan kuvvetlerin her birine bileşen kuvvet denir.
Dış Lamiye Göre Birleştirme : Lami teoremine göre kesişen iç kuvvet denge deyse bunlardan herhangi birinin öbür ikisinin arasındaki açının sinüs’ü oranı sabittir.
MOMENT : Kuvvetin döndürme etkisine moment denir. Momentin oluşabilmesi için cisme etki eden kuvvetin doğrultusu döndürme noktasının dışında geçmelidir. Aksine moment oluşmaz. Bir momentin değeri kuvvetin büyüklüğü ile kuvvet kolunun uzunluğu çarpımı kadardır.