Isuzu Dizel Motorları Yakıt Sistemi-2
Soğutulmuş Egzoz Gazı Geri Dönüşüm Sistemi (Cooled EGR – Exhaust Gas Recirculation)
Soğutulmuş egzoz gazı geri dönüşüm sistemi, soğutulmuş EGR sistemi olarak bilinir. NOX emisyonları yüksek yanma sıcaklığında ortaya çıkar. Yanma sıcaklığını düşürmek için egzoz gazının bir kısmı soğutularak emme manifolduna verilir. Egzoz ve emme manifoldu arasına EGR valfi yerleştirilmiştir. Bu valf dizel motorun devir ve yüküne bağlı olarak ECM tarafından oransal olarak açılıp kapatılır. EGR valfinin açılma miktarına göre egzoz gazının bir kısmı emme manifolduna verilir. Egzoz gazı karışımı ile yanma kötüleşir ve yanma sıcaklığı düşer.
ECM, dizel motorun yük ve devrine göre EGR valfini kumanda eder. EGR valfi konum sensörü valfin açılma miktarını ECM’ye bildirir. Gri bölgede valf kısmi olarak açık iken, siyah bölümde valf tam olarak açıktır.
EGR sistemiyle emme manifolduna alınacak yüksek sıcaklıktaki egzoz gazı bir soğutucu eşanjör ile soğutulmalıdır. Bu sayede emilen egzoz gazı sıcaklığı düşürüldüğü için yanma sonu sıcaklığı da düşürülmüş olur. Soğutulan egzoz gazı hacmi küçüldüğü için de emilebilecek temiz hava hacmi artar. Karışım yandığında yanma sonu sıcaklığı ve egzoz gazındaki NOX miktarı azalır.
Püskürtülen yakıt miktarının kontrolü ve ön yanma
EGR valfi konum sensörü
ECM, EGR valfinin açılma miktarını, konum sensöründen gelen bilgiyi kullanarak hisseder. EGR sistemi motor soğutma suyu sıcaklığı 60°C’ye ulaşınca devreye girer. Öncesinde motor ısınana kadar kapalıdır.
Bu sensörü sökmeyin eğer arıza yaparsa EGR valfiyle beraber değişin. Konum sensörü EGR valfiyle beraber bir bütündür.
EGR valfinin kontrolü
Valfe parmağınızla şekildeki ok yönünde bastırın, valf düzgün bir şekilde açılmalıdır. Sürtünme, sıkışma olmamalıdır. Parmağımızı çektiğimizde valf düzgün bir şekilde kapanmalıdır. Valfin kapanma yüzeyine tam oturduğunu görün.
EGR Valfi
Hız sınırlama fonksiyonu
ECM seçilen moda uygun motor devrini yakalamak için püskürtülen yakıt miktarını ayarlar. Krank mili konum sensöründen gelen motor devir bilgisi ECM ünitesi tarafından doğrudan değerlendirilir.
Kızdırma sisteminin çalışması (QOS-Quick On Start)
Kızdırma sistemi; soğuk havalarda dizel motorun kolay çalışması için kızdırma bujileriyle yanma odasındaki havanın ısıtılmasıdır. Kızdırma sistemi, ısıtma süresini belirleyerek, kızdırma rölesini enerjilendirir ve kızdırma bujisi ikaz lambasını yakar. Kızdırma bujileri soğuk marş öncesinde yanma odasını ısıtır. Böylece motor soğuk olsa bile yanma odasında ısıtılan hava dış ortama göre sıcak olduğu için sıkıştırma sonu sıcaklığı artar. Yakıt daha kolay buharlaşır ve yanma daha kolay başlar. Böylece marş anındaki beyaz duman miktarı ve motorun marş gürültüsü daha az olur.
Kontak anahtarı ON konumuna getirildiğinde, ECM soğutma suyu sıcaklık sensörüyle, motor sıcaklığını ölçer. Motorun soğukken sarsıntısız çalışması için ısıtma bujilerinin devrede kalma süresini ayarlar. Marş sonrasında motor soğuksa ısıtma bujileri motor ısınana kadar devrede kalabilir.
Motor Kontrol Modülü ( ECM )
ECM, motora ait tüm sensörlerden gelen sinyalleri, her sensör ve aktüatörün elektrik besleme hattını sürekli olarak kontrol eder. ECM, sistemin arıza ve test işlemlerini de yürütür. Arıza oluştuğunda CAN-BUS üzerinden ikaz kumanda paneline ikaz sinyali gönderir ve hafızasına ( DTC ) arıza kodu olarak kaydeder. Bu arıza kodu; arızanın meydana geldiği o anki yer ve verileri içerir. Teknisyen kumanda panelinden bu arıza kodunu görerek arızaya müdahale edebilir.
ECM, sensör ve butonlara 5V besleme voltajı gönderir. ECM çıkış devrelerinin şase ve besleme voltajlarını sürekli olarak izleyerek arıza kontrolü yapar.
Motor kontrol modülü ( ECM ) ve ona bağlı donanımlar
ECM, egzoz emisyonu değerlerini yasal sınırlar içerisinde tutarak motor performansı ve yakıt tüketimini optimize eder. ECM sensörler üzerinden motorun tüm çalışma değerlerini izler.
Eski ECM nin sökülmesi
- Kontağı kapatın ve 10 saniye bekleyin.
- Akünün negatif (-) kutbunu çıkarın.
- ECM’nin sökülmesini kolaylaştırmak için çevresindeki parçaları çıkarın.
- ECM’nin elektrik bağlantı soketini çıkarın.
- ECM’nin kabin bağlantı cıvatalarını sökün.
Yeni ECM takıldığında dikkat edilmesi gereken noktalar
- ECM’nin elektrik bağlantı soketini takın
- Yeni ECM’yi kabine monte edin.
- Akünün negatif kutbunu aküye bağlayın.
- Kontak anahtarını açık (ON) konumuna getirin.
- Kontak anahtarını kapalı (OFF) konumuna getirin.
- 10 saniye bekleyin bu süre içinde ECM, sensör ve diğer donanımları test eder.
Kesinlikle montajdan sonraki bu 10 saniye içinde motoru çalıştırmayın ve kontağı çevirmeyin.
Enerjilendiğinde ECM, EGR valfinin konumunu ve çalışmasını denetler. Eğer bir arıza ya da sorun algılarsa EGR arızası olarak kaydeder.
EEPROM (Elektrikle içeriği silinip,programlanabilen ve sadece okunabilen hafıza)
EEPROM
ECM’nin içinde elektronik bir parçadır. ECM’nin kalibrasyon bilgisi ve güç kontrolü yapabilmesi için bazı programlara sahiptir. ECM’nin kutusu içindeki bir ünitedir ve EEPROM’da arıza oluştuğunda ECM’yi değiştirin. Örnek olarak ECM programları güç kontrolü ve kalibrasyon yapabilmek için aşağıdaki maddeleri izler.
- Motor modeli
- Motor seri numarası
- ECM seri numarası
- Oluşan arızalar (DTC)
- QR-Enjektör tanımlama kodu
- Q kodu (direnci)
- EGR valfi konum bilgisi
Servis hizmeti verilirken ECM ile ilgili dikkat edilecek hususlar.
- ECM parça numarasının motor tip numarasına uygun olduğundan emin olun.
- Kontağı kapatın ve makine üzerinde kaynak yapılacaksa akünün şase kablosunu çıkarın.
ECM motor tesisatının normalde tüketebileceği akımdan fazlasını verebilecek şekilde tasarlanmıştır. Elektrik devreleri yabancı bir donanım takılarak (seyyar aydınlatma lambası gibi) aşırı yüklenmemelidir.
ECM kabloları şaseye kısa devre yapılmamalı veya herhangi bir bilgi yoksa kablolara voltaj uygulanmamalıdır. Motor devreleri test edilirken iç direnci yüksek bir dijital ölçü aleti (5-8840-2691-0) kullanılmalıdır.