Lambda Sensörü Nedir?

05.01.2020
2.842
A+
A-
Lambda Sensörü Nedir?

Araçlarımız da artık bir çok akıllı sistemler mevcuttur. Bu akıllı sistemler sayesinde aracımızın motoru daha verimli ve çevreye daha duyarlı olarak çalışmaktadır. Bu sayede hem çevre kirliliğinden uzaklaşıyoruz ve hem de motorumuz da yakmış olduğumuz yakıt miktarları azalmış bulunmaktadır. Size daha önceden Hava Akış Sensöründen Bahsetmiştik isterseniz linkimizi tıklayarak o konuya da göz atabilirisiniz. Ayırca Gaz Kelebeği ve Rolanti Düzenleme Vanasından da bahsetmiştik. Vuruntu Sensörü için ise bu linkten konuyu takip edebilirsiniz.

Bu konumuzda ise siz değerli okurlarımıza Lambda Sensöründen bahsedeceğiz.

Lambda Sensörü Nedir?

Araçlarda Lambda sondası, Lambda sensörü veya oksijen sensörü gibi farklı isimlerle adlandırılan parçanın görevi optimum hava /yakıt oranın sağlanabilmesi için, egzoz gazı içerisindeki oksijen miktarını belirler ve ECU’ya bildirir. Egzoz emisyonlarının her geçen günde düşürülmeye çalışılması neticesinde lambda sensörleri kullanılmaya başlanmıştır. Lambda sensörü kapalı döngü diye ifade edilen bir sistemin parçasıdır. Elektronik kontrol ünitesi (ECU) lambda sensöründen gelen bilgi sinyali ile benzin hava karışım oranını görür. Karışımın zengin veya fakir olması durumuna göre enjektörlerin açık kalma süresinde düzeltme yapar. Enjektörden püskürtülen yakıt miktarının değişmesi egzoz gazı içindeki oksijen miktarını yeniden değiştirmiş olur. lambda sensörü sürekli olarak ECU ya geri besleme yaparak benzinli motorlarda ideal karışım dediğimiz 1 kg benzin için 14.7 kg hava oranını yakalamaya çalışır. İdeal karışım zararlı emisyon gazlarını azaltır ve yakıt tüketimini düşürür.

Lambda sensörü EURO 3 motorlara kadar 1 adet egzoz manifoldu çıkışında kullanılmışken, EURO 3 sonrası motorlarda hem egzoz manifoldu çıkışında hemde katalizatör çıkışında olmak üzere 2 adet kullanılmıştır.

Lambda Sensörünün Çalışması

Sensör elemanının dışındaki platin kaplama (2) egzoz gazlarına açıktır. Gazlar sensörü ısıtır ve 600°F’lik doğru çalışma sıcaklığında tutarlar. Dış yüzey negatifi (-) oluşturur.(4)

Sensörün egzoz gazları ile elementin dış yüzeyi arasındaki etkileşim sonucunda bir elektrik sinyali oluşturur. Sensörün  ürettiği voltaj miktarı dış havadaki oksijen miktarı ile egzoz gazlarında bulunan  farkla orantılıdır.

Atmosferde yaklaşık yüzde 21 oranında oksijen bulunur. Zengin bir hava/yakıt oranından elde edilen egzozda neredeyse hiç oksijen bulunmaz. İki yüzeye temas eden oksijen miktarında büyük bir fark oluştuğunda sensör daha fazla gerilim üretebilir.

Fakir bir hava/yakıt oranından elde edilen egzozda yaklaşık yüzde 2 oksijen vardır. İki yüzeydeki oksijen miktarında küçük bir fark oluştuğunda sensör daha az gerilim üretir. Egzoz gazı zenginken (14.7:1hava yakıt oranının altında) voltaj çıkışı yüksektir, 450 milivoltun üzerinde. Egzoz gazı fakirken (14:7:1’lik hava/yakıt oranının üzerinde) sensörün voltaj çıkışı düşüktür, 450 milivoltun altında.

Lambda Sensörü Arıza Belirtileri

  • Sürüş esnasında zayıf hızlanma
  • Yüksek yakıt tüketimi
  • Yüksek CO ve HC emisyonları

SENSÖR NORMAL FAKAT SİNYAL SINIRLARIN DIŞINDA İSE;

  • Arızalı enjektör
  • Emme manifoldunda hava kaçağı
  • Arızalı debimetre
  • Arızalı su sıcaklık sensörü
  • Kablo soketlerinde bağlantı sorunu

VİDEO İÇİN AÇIKLAMA

  • Sensörün multimetre ile ölçüm sıkalası 2V=2000 mV
  • Sensörün ortam oksijeninde çıkış voltajı 4mV (Yoğun oksijen)
  • Sensörün algı sınırlarında oksijen oranı düşürüldüğünde çıkış voltajı 700 mV  (az oksijen)