Motor Karteri Nedir?

İnsan vucuduna nasıl kan gerekliyse motor içinde motor yağı o kadar gereklidir. Yağ karteri motorun silindir bloğu altına birçok civata ile vidalanmış olarak bulunur.  Yağ pompası tarafından çekilen ve özellikle motor ve turboşarj olmak üzere tüm yağlama noktalarına gönderilen motor yağı için bir depo görevi görür .

Motor yağlarının motor çalışırken ve motor durdurulduğunda motorun yağını depolayan bölüme karter adı verilir.

Karterin motordaki görevi olarak 3 kısma ayırırız.

a) Karter motorun alt tarafını kapatarak, hareketi motor parçalarını dış etkilerden korur.
b) Dört zamanlı motorlarda motor yağına depoluk eder.
c) Yağı dinlendirir ve soğutur.

Genellikle küçük motorlarda, karter 3-4 litre, orta ve büyük motorlarda 5-9 litre yağ alır. Karter de bulunan yağ motorda devrederken hem ısınır hem hem de bir kısım pislikleri kartere taşır. Bu pislikler karterin dibine çökerek, kısmen zararsız hale gelir. Aracın hareketi sırasında karterin dış yüzeyine çarpan hava kerterdeki yağı soğutur. Böylece yağ tekrar görev yapabilecek kıvama gelir.

Karterin Yapısı

Silindir bloğunun alt kısmına krank haznesi adı verilir. Yağ karteri bir sızdırmaz keçe veya conta vasıtası ile krank haznesine cıvatalanmıştır. Yağ karteri preslenmiş çelik saçtan imal edilmiştir. Yağ karterinde araç düz bir yerde olmasa bile yağ karterinin dibinde  yeterli miktarda yağ olmasını sağlayacak seperatörler bulunur. Seperatörler birer dalga kıran gibi aracın ani duruşlarında yağın sıçramasını önlerler ve yağın sürekli olarak pompayı beslemesini sağlarlar.

Düz Karterler

Oturma yüzeyleri düz, yanlardan üst kartere, önden zaman dişlileri kapağına, arkadan düzleştirilmiş arka ana yatak kepine bir bütün olarak oturan karterlere düz karterler denir.

Boğazlı Karterler

Yanlardan üst kartere, önden ve arkadan kavis biçiminde, ön ve arka yatak kepine oturan karterlere boğazlı karter denir. Bu karterde contalar 2 yan ve 2 boğaz olmak üzere 4 parçalıdır. Karterler üst kartere, karter cıvataları ile bağlanmaktadır. Karterin motorun alt tarafında bulunması sebebiyle hareket halindeki tekerleklerden fırlayan taşlar veya karterin herhangi bir yere vurması sonucu şu arızalar görülür:
a) Şekil değişikliği,
b) Çatlaklık,
c) Ara bölmelerin (deflektör) gevşemesi,
d) Yağ boşaltma tapası ve contasının arızalı oluşu,
e) Karter ve boğaz contalarının kaçırması

Karter Contaları

Karterlerde genellikle mantar veya özel conta kartonunun pres edilerek yapılan contalar kullanılır. Bu contaların kalınlığı genellikle 1,5 – 2,5 mm’dir. Boğazlı karterlerde kullanılan, boğaz contaları karter contasının iki katı kalınlıkta 3-5 mm. olacak şekilde yapılırlar. Boğaz contaları malzemeleri mantar veya neopram denilen yapay lastikten yapılarak arka ana yatak keplerine yerleştirilir.

Yağ karteri ne zaman değiştirilir?

Yağ karteri hasarlıysa ve sızdırıyorsa mutlaka değiştirilmelidir. Örneğin, araç kaldırım kenarlarına veya rampalara temas ederse çatlaklar veya delikler olabilir. En çok zarar gören karterler, genellikle aracın şasisi yere yaklaştırılmış araçlarda görülür. Yüksek hızlarda çalışan ani fren ile çukur veya tümseklerde geçen araçlarda da yağ karteri zarar görebilir. Ayrıca paslanma, yoldan gelen taş çarpmalarından kaynaklanan deliklerde arızalanmasına sebep olabilir.

Tahliye tapası diş sıyırmaları da diğer arızalar olarak karşımıza çıkabilir. Bu nedenle tahliye  tapasını takarken, vidanın düzgün şekilde oturduğundan veya belirtilen torklara uyduğun sıkıldığından emin olmalısınız.

Arızalı karterin belirtileri nelerdir?