Motor Termostatı Nedir?
Termostat, motor soğutma sisteminin temel elemanlarından birisidir. Motordaki görevi; Soğutma suyu sıcaklığını motorun çalışma sıcaklığında sabit tutar. Soğutma sistemine daha önce buradan değinmiştik. (Bkz: Motor Soğutma Sistemi) . Motor Radyatörüne antifirizli su doldurulur ve bir kapalı sistem içerisinde bu sıvı silindir çevresi su ceketlerinden dolaşarak görevini ifa eder. Sistem Arıza Kodları. (Bkz; P0128 – P0126)
Soğutma suyu, motordan ısıyı emdiği üst kısımdan radyatörün üst su tankına boşalır. Motor radyatörü, bir çok düz alüminyum kanatçıklar ile çevrili bir soğutma elemanıdır. Radyatörde bulunan alüminyum kanatçıklardan geçen hava, radyatörden aşağı doğru akarken motor soğutma suyunu soğutur.
Yetersiz soğutma olasılığına karşı radyatörün arkasına iki adette elektrikli fan bulunabilir. Motor radyatöründe genellikle tek fan görebilirsiniz. Bir su pompası motor soğutma suyunu radyatörden çeker ve tekrar motor silindir çevresi su ceketlerine pompalar.
Modern bir motorun normal çalışma sıcaklığı 90 ° C ile 105 ° C (194 ° F) arasındadır. Bir termostatın işi motorun daha hızlı ısınmasına yardımcı olmak ve motor sıcaklığını minimum çalışma sıcaklığının (194 ° F veya 90 ° C) üstünde tutmaktır.
Geleneksel bir termostat, belirli bir sıcaklıkta açılan basit bir sıcaklık kontrollü iki yollu vanadır.
Bir Termostat Nasıl Çalışır
Aşağıdaki şekilde olduğu gibi Motor soğuk çalıştırıldığında, termostat (ana vana) kapalıdır; radyatörden akış yok. Basınçlara karşı daha küçük by-pass valfi açıktır ve soğutma sıvısı sadece motorda ve araç ısıtma sisteminde dolaşır.
Yukarıdaki şekilde de göreceğiniz gibi Motor çalışma sıcaklığına yaklaştıkça, termostat kademeli olarak açılır ve radyatörden soğutucu akışına izin verir. Soğuk havalarda, motor sıcaklığı çalışma aralığının (194 ° F veya 90 ° C) alt sınırına yaklaşırsa, termostat tekrar kapanır.
Bozuk Bir Termostat Belirtileri
Bozuk bir termostatın belirtileri iki tipe ayrılabilir:
Termostat açık sıkışmış : Termostat açık sıkıştığında, özellikle soğuk havalarda otoyolda sürüş sırasında motor sıcaklığı normalin altına düşer. Sıkışmış bir açık termostat, ısıtma sisteminden ısı eksikliğine de neden olabilir. Motoru arıza ışığını da yakabilir.
Termostat kapalı sıkışmış: Termostat kapalı sıkıştığında, motor aşırı ısınabilir. Bu iki durumun yanı sıra, termostat gövdesi soğutma suyu sızdırıyorsa, termostatın değiştirilmesi gerekebilir.
Motorun ısınması çok uzun sürüyor, bir termostattan kaynaklanabilir mi?
Evet, açık kalmış bir termostat, motorun ısınmasının çok uzun sürmesinin olası nedenlerinden biridir. Soğutma su seviyesinin düşük olması da aynı soruna neden olabilir. Bununla birlikte, birçok modern otomobilde aslında bu normaldir. Bu, daha az yakıt yaktıkları ve sonuç olarak daha az ısı ürettikleri anlamına gelir. Buna ek olarak, motor içindeki sürtünmeyi azaltan daha yeni teknolojiler de sürtünmeden kaynaklanan ısı miktarını azaltır. Birçok yeni otomobilde, kışın iyi ısı elde edebilmek için motorun çalışmasından itibaren 20-25 dakika beklemek gerekebilir.
Termostat Nasıl Test Edilir
Herhangi bir soğutma sistemi problemiyle uğraşırken, önce soğutma suyu seviyesi kontrol edilir. Genleşme deposundaki motor soğutma suyu (antifriz) seviyesini gözle kontrol edin. Kullanım kılavuzunuzda bunu ile ilgili talimatlar vardır. Motor soğutma su seviyesi yandaki şekilde görüldüğü gibi “MAX” ve “MİN” işaretleri arasında olmalıdır.
Dikkat, motor sıcakken radyatör kapağını veya basınçlı taşma deposu kapağını açmayın! Soğutma sistemi sıcakken basınç altındadır.
Düşük bir soğutma suyu seviyesi motorun aşırı ısınmasına ve kaloriferin havalandırma deliklerinden soğuk hava üflemesine neden olabilir. Soğutma sıvısı seviyesi düşükse, tavsiye edilen soğutma sıvısı tipi kullanılarak doldurulması gerekir. Güvenlik önlemleri ve uygun şekilde yapılması için kullanıcı el kitabına bakın. Ayrıca bakıma gittiğiniz yetkili servisden de doldurulmasını isteyebilirsiniz. Soğutma sıvısı seviyesi doldurulduktan hemen sonra düşerse, aracın soğutma sıvısı kaçakları açısından kontrol edilmesi gerekir.
Eskiden, termostatın test edilmesi, termostat açılma sıcaklığındaki bir suya batırılmış durumdayken açılmasını kontrol etmek ile yapılıyordu. Termostat üzerinde belirtilen sıcaklıkta açılmaya başlar.
Fakat modern otomobillerde, termostatın çalışması Elektronik kontrol ünitesi (ECU) tarafından izlenir. Çoğu durumda, bir termostat kapalı veya açık sıkışmışsa, Motoru arıza ışığı yanar. Bir termostatla ilgili en yaygın Arıza durum kodları P0128 ve P0126’dır. (Bkz; P0128–P0126)
Bir termostatı çıkarmadan da test edebilirsiniz? Bunun için bir kızılötesi termometre aleti kullanabilirsiniz. Üst ve Alt radyatör hortumlarının sıcaklığını bir kızılötesi termometre ile ölçerek termostatı test eder. Aşağıdaki tabloya bakınız.
Bu grafikte sarı çizgi motorun sıcaklığı, kırmızı çizgi üst radyatör hortumunun sıcaklığı ve mavi çizgi alt radyatör hortumunun sıcaklığıdır. Motor rölantide ısınıyor. Sarı çizgi motor sıcaklığıdır. Termostat 85 ° C (185 ° F) sıcaklıkta açılır ve alt radyatör hortumunun (mavi hat) sıcaklığı üst radyatör hortumunun (kırmızı hat) sıcaklığıyla hemen hemen aynı olur.
Motor soğuk çalıştırıldığında, üst hortum motorla birlikte ısınır, ancak radyatörden akış olmadığı için alt radyatör hortumu soğuk kalır.
Grafikteki, termostat 85 ° C (185 ° F) açılmaya başlar. Termostat açıldığında ve soğutucu radyatörden akmaya başladığında, alt radyatörün sıcaklığı üst hortumun sıcaklığına yakın bir hızla artar. 96 ° C (204 ° F) civarında, radyatör fanı açılır ve sıcaklık birkaç derece düşer. Bu arabadaki termostat düzgün çalıştığını gösterir.
Bir termostat açık kalmışsa, alt radyatör hortumu motor çalışır çalışmaz ısınmaya başlayacaktır. Bir termostat kapatılmış olsaydı, motor çalışma sıcaklığına ulaştıktan sonra bile akış olmaz ve alt radyatör hortumu soğuk kalırdı.
Tabii ki, radyatörden akış eksikliği, sıkışmış kapalı bir termostatın yanı sıra başka birçok nedenden kaynaklanabilir.
Bir termostat kapalı konumda kalırsa, motor aşırı ısınabilir ve bu da pahalı onarımlara neden olabilir. Termostatın kapalı kaldığından şüpheleniliyorsa, genellikle değiştirilir.
Bazı otomobillerde termostata erişim zordur ve daha fazla emek gerektirir. Yeni bir termostat genellikle yeni bir conta ile birlikte gelir. Termostat değiştirildiğinde, motora yeni soğutma sıvısı (antifriz) doldurulması gerekir. Sitemde ki oluşabilecek havaya karşı soğutma sisteminin uygun şekilde havasının alınması gerekir.
Soğutma sistemine bakım yaptıktan sonra, motor tamamen ısındığında ve otomobilin içindeki ısıtma sisteminin rölantide iyi bir ısı sağlayabildiğini doğrulamak her zaman önemlidir. Rölantide ısı eksikliğine soğutma sisteminin içindeki hava neden olabilir.
Termostat düzenli bakımın bir parçası olarak değiştirilmeli mi?
Motor yeniden toplanıyorsa veya soğutma sisteminde bir işlem yapılmış ise termostatın değiştirilmesi iyi bir fikir olabilir. Bir termostat, özellikle aynı alanda su pompası ile aynı alanda çalışıyorsa genellikle su pompasıyla birlikte değiştirilmelidir.
Bazı üretici firmalar, termostat değiştirildikten sonra termostatla ilgili bir test cihazı ile motor testi yapılmasını önerir.