Piston, Biyel ve Krank Mili Kontrolleri

31.12.2021
4.193
A+
A-
Piston, Biyel ve Krank Mili Kontrolleri

Piston, Biyel ve Krank Mili Kontrolleri İşlem Yaprakları

A- ARAÇ VE GEREÇLER

1- Araç  Motoru          2- El aletleri ve takımlar                    3- Torkmetre            4-Mikrometre    5- Sentil         

Kazanım: Piston kontrolünü yapar, Krank mili kontrollerini yapar, Biyel kolu kontrollerini yapar.

Dosyayı indirmek için tıklayın

B- İŞLEM BASAMAKLARI

1- İlk olarak aracın motorunu sehpaya al. Bunun için aracın yağını ve suyunu boşalt. Motorun soğumasını bekle. Motor sıcakken yapılacak işlemler hem ciltte yanıklara sebep olur, hem de motor parçalarının eğilmesine, çatlamasına ve kırılmasına sebep olur.

2- Motorun soğuma işlemi bittikten sonra, aracı lifte al.

Lifte almadan önce mutlaka liftte belirtilen kullanım talimatlarını oku. Aracı lifte uygun şekilde getir. Lift merkezi ile aracın merkezini hizala. Doğru hizalama yapılmaması aracın devrilmesine sebep olabilir.

3- Lift ayaklarını aracın şase karoserine ya da marşpiyel kısmına oturacak şekilde ayarla. Lift destekleri aynı olacak şekilde ayarla. Destekler aynı seviyede olmaz ise araç devrilebilir.

4- Diğer üç ayağı da şekildeki konuma göre ayarla.

5- Lift anahtarını ve butonunu kaldırma işlemine uygun pozisyona getir.

Aracı yüklü kaldırma. Liftin taşıma kapasitesine göre araç kaldır. Kaldırılmış aracı hareket ettirme. Aracın sökülmesi ve takılmasında ağırlık merkezi değişeceğinden dikkatli ol devrilebilir. Aracı kapıları açık bir şekilde kaldırma.

Motor Yağını Boşaltma

6- Yağ tapasının yerini tespit et.

7- Yağ tapasını yıldız anahtar kullanarak sök.

Uygun pozisyonda ve doğru anahtar kullanılmaması iş kazalarını beraberinde getirir.

8- Yağ tapasını sökerken mutlaka altında yağ tankı olmasına dikkat et.

9- Yağ tapasını gevşettikten sonra dikkatlice sök. Aniden yağ çıkışı meydana geleceği için yağı kontrollü bir şekilde tanka boşalt. Yağ sızıp boşalana kadar bekle. Yağın boşaldığından emin olduktan sonra tapayı tekrar yerine tak.

Motor Soğutma Suyunu Boşaltma

10- Motor suyunu boşalt. Bunun için radyatör üzerinde motor suyu boşaltma tapasının yerini tespit et. Motor suyu sıcakken boşaltılmaz. Cilde zarar verebilir. Sökülen parçanın eğilmesine sebep olur.

11- Motor suyunun boşaltılmasını kontrollü bir şekilde uygun bir kaba yap.

12- Motoru sehpaya alıp bağlantılarını yaparak, şekilde görüldüğü gibi uygun pozisyonda sabitle. Caraskal kullanımında yükün altında durma ve yükü dengeli taşı. Kullanılan halatın emniyet katsayısına uygun yük taşı. Yıpranmış halat kullanma. Bu işlemlere dikkat etmezsen yük düşüp yaralanmaya neden olabilir. Caraskal kanca mandalının kapalı olmasına dikkat et. Kancanın mandalı arızalı ise kancayı değiştir. Bu işlemlere dikkat etmezsen yük düşüp yaralanmaya neden olabilir.

Motora Bağlı Aksamların Sökülmesi

13- Motor sehpaya alındıktan sonra, motor bloğuna kadar üzerinde bulunan tesisat kablolarını, ateşleme sistemini, alternatörü, marş motorunu, emme ve egzoz manifoldlarını, zaman ayar mekanizmasını, külbütör ve silindir kapaklarını üzerinden al.

14- Motoru çalışma masasına taşı.

15- Motor sehpasının motora bağlanan ayaklarının cıvatalarını, şekilde görüldüğü gibi uzun ara kol ve lokma kullanarak sök. Doğru takım kullan ve uygun pozisyonda sökme işlemini yap.

16- Volanı uzun ara kol ve lokma kullanarak motordan sök. Kolay ulaşım için uzatma kolu kullan. Uzatma kolu yeterli olmazsa çarpma sonucu yaralanmalar olabilir. Volan ağır olduğu için düşmelere karşı çelik burunlu ayakkabı giy.

17- Arka krank keçesini uzun ara kol ve lokma kullanarak sök. Arka krank keçesini motordan ayır.

18- Biyel keplerini cırcır kısa kol ve lokma kullanarak sök.

Cırcırın sesini duyduktan sonra sıkma işlemi yapma. Cıvata, somun ya da cıvata yuvasının dişleri zarar görebilir.

19- Motoru yan yatır ve biyel kepini ayır. Burada dikkat edilmesi gereken biyel keplerinin nereden söküldü ise yine o pistona takılmasıdır.

20- Ağaçtan ya da plastik bir malzeme ile biyel kolunu ittirerek, piston biyel mekanizmasını motordan al. Metal cisim kullanma. Biyel kolunu iterken, diğer taraftan öbür elin ile pistonu çekerek motordan ayır. Tahta ya da plastik bir malzeme ile biyel kolunu ittirerek, piston biyel mekanizmasını motordan al. Metal cisim kullanma. Zarar verebilir. Diğer 3 piston içinde aynı işlemi uygula.

Krank Milinin Sökülmesi

21- Krank keplerinin cıvatalarını torkmetre kısa ara kol ve lokma kullanarak sök.

Sökerken cıvataların ve lokmanın yalama olmamasına, kırılmamasına dikkat et.

22- Krank keplerini motordan ayır. Burada dikkat edilmesi gereken, kepler üzerinde yazı ya da numara yok ise sökülen kepin nereden söküldüğünü gösteren işaret koy. Kepi sökülen yerine tak. Krank yarımayını sök.

23- Krank milini motor bloğu üzerinden ayır. Motor bloğu üzerinde bulunan krank yataklarını yerinden al.

24- Diğer yatakları da bloktan ayır. Burada dikkat edilmesi gereken, yatak yüzeyinin çizilmemesidir. Yine yataklar üzerinde yazı ya da numara yok ise sökülen yatağın nereden söküldüğünü gösteren işaret koy. Yatağı sökülen yerine tak. Motorun bloğa kadar dağıtıldıktan sonraki bütün parçaları gösterilmektedir.

25- Piston biyel krank mekanizmasını masaya al. Bütün parçaların kontrollerini yap. Burada dikkat edilmesi gereken pistonları, biyel kol ve keplerin, krank keplerin ve yatakların hangi pistondan söküldü ise tekrar oraya tak.

Pistonların Sökülmesi

26- Piston pimi segmanını şekilde görüldüğü gibi tornavida kullanarak yerinden ayır. Pistonu, biyel kolunu ve pimi şekilde görüldüğü gibi ayır.

27- Piston piminin biyel kolundaki yuvasının gözle kontrolünü yap. Çizik çapak var ise zımpara ve temiz bez ile temizle. Aşırı bir aşıntı var ise yenisi ile değiştir. Pim yüzeyinde çizik, aşıntı var mı kontrol et. Çizik çapak var ise zımpara ve temiz bez ile temizle. Aşırı bir aşıntı var ise yenisi ile değiştir.

28- Piston biyeli mengeneye fazla sıkmadan bağla.

Mengenede elin sıkışmasına dikkat et.

29- Segman pensesi ile üzerinde bulunan segmanları çıkar. Dikkatlice çıkardıktan sonra diğer segmanları da çıkar. Burada dikkat etmen gereken hangi segmanın nereden çıktığını karıştırmamaktır. Bu piston üzerinde iki kompresör, bir adet yağ segmanı mevcuttur.

30- Segman yuvalarının sentil ile kontrolünü yap. Yuvalarda aşıntı belirtilen katalog değerinden fazla ise pistonu yenisi ile değiştir.

31- Segman ağız aralığının kontrolünü sentil yardımı ile yap. Segmanı silindire yerleştir. Sentil yardımı ile segman ağız aralığını ölç. Belirtilen değer, katalog değerinden fazla ise segmanı yenisi ile değiştir.

32- Piston yüzeyinin gözle kontrolünü yap. Yüzeyinde çizik, ezilme, aşırı aşıntı söz konusu ise yenisi ile değiştir. Piston pimini piston üzerindeki yuvasında hareket ettirerek boşluk kontrolü yap.

33- Piston yüzeyinden ölçü almadan önce temizleyici sıvı ile yüzeyini temizle. Temizleme sıvısı yanıcı ve kimyasal olduğu için dikkat et. Eldivenini giy, maskeni ve gözlüğünü tak. Kimyasallarla çalışma yaparken ateşle yaklaşma. Yangın çıkabilir. Cilde zarar verebilir.

34- Mikrometre yardımı ile pistonun belirli noktaların ölçü alarak aşıntı kontrolünü yap.

Bkz: Mikrometre Okuma

İşlemi yapmadan önce ölçü aletinin kontrolünü yap.

35- Piston üzerinden alınan ölçülere göre belirlenen ovallik, koniklik ve aşıntı kontrollerini yap.

36- Yapılan ölçüleri tabloya yazınız. Değerleri katalogdaki standart değer ile karşılaştır. Fazla ise yenisi ile değiştir.

Biyel Kollarının Sökülmesi

37- Biyel kolundan ölçü almadan önce temizleyici sıvı ile yüzeyini temizle. Temizleme sıvısı yanıcı ve kimyasal olduğu için dikkat et. Eldivenini giy, maskeni ve gözlüğünü tak. Kimyasallarla çalışma yaparken ateşle yaklaşma. Yangın çıkabilir. Cilde zarar verebilir.

38- Biyel kolu üzerinde bulunan yağ deliğinin kontrolünü yap. Biyel kolu eğiklik ve burukluk kontrolü yap.

Basınçlı hava ile temizle. Vücuda teması zarar verebilir.

39- Biyel yatak iç çapını ölçmeden önce keplerini uygun şekilde tork değerinde sık. Tork değerini üzerinde sıkılması, sıkılan parçaya ya da yuvasında vida dişlerine zarar verebilir.

40- Biyel yatak iç çapı ve biyel muylu çapının ölçümünü, silindir çapının ölçümümü ve krank milinin kontrolünü şekilde görüldüğü gibi komparatör yardımı ile yap.

41- Biyel yatak iç çapını komparatör yardımı ile ölç. Ölçülen değer katalog değerinden fazla ise yatakları değiştir. Biyel muylu iç çapını komparatör yardımı ile ölç. Ölçülen değer katalog değerinden fazla ise burcu değiştir.

Silindir Yüzey Ölçülerinin Alınması

42- Silindir yüzeyinden ölçü almadan önce lifsiz bir bez ile yüzeyi temizle. Ovallik, koniklik ve aşıntı kontrolleri yapılacak.

Yağlı üstüpüleri uygun yerde muhafaza edilen atık bidonlarına at. Çevrede bulunması kaygan zemin oluşturur ve çevreye zarar verir.

43- Silindir yüzeyi üzerinde silindirlerin ölçülmesi konusunda belirtilen ölçü alınacak noktaları belirleyiniz. Silindir çapına göre uygun komparatör ayağını belirleyiniz. Yapılan ölçüleri tabloya yazınız.

44- Silindir içerisinde daha önce belirlediğimiz noktalar üzerinde komparatör sağa sola hareket ettirerek komparatör saatinde ibrenin sapma miktarına bak. Komparatör üzerinde ibrenin ulaştığı en büyük değeri tespit et. Aynı zamanda küçük ibrenin tur sayısını da belirle. Komparatör saati üzerinde küçük ve büyük ibrenin konumu, silindir içindeki konum ile eşitleninceye kadar mikrometre ile sıkmaya devam et.

45- Mikrometredeki okunan değeri tablo üzerine yaz. Diğer noktalar üzerinde aynı işlemleri tekrarla. Bulunan ölçüm sonuçlarına göre ovallik, koniklik ve aşıntı miktarlarını belirle. Katalog değerleri ile karşılaştırarak ve gömlek cinsine göre onarım yöntemlerini belirle.

Krank Mili Ölçülmesi 

Bkz: Komparatör ile Ölçme

46- Krank milinin kontrolünü yapmadan önce temiz bir bez ile temizle.

Yağlı üstüpüleri uygun yerde muhafaza edilen atık bidonlarına at. Çevrede bulunması kaygan zemin oluşturur ve çevreye zarar verir.

47- Krank milini V yatağına yerleştir. Krank milinde ölçülen değer katalog değerinden fazla ise, krank mili özel doğrultma preslerinde en fazla salgı yapan kısmından basılarak doğrultulur. Krank milini V yatağına yerleştir. Komparatör ile krank milin doğruluğunu kontrol et. Bir ayaklı komparatör orta ana muyluya yanaştırılıp boşluğu alındıktan sonra, krank mili 360° döndürülerek salgı miktarını tespit et.

48- Krank mili ana yatak ve kol muylularının ovallik, koniklik ve aşıntı kontrollerini yap.

Başta belirlenen ölçüm noktalarından ölçü al. Ölçülen değerleri tabloya yaz.

49- Krank milinde ölçülen aşıntı miktarı, katalog değerinden fazla ise, yenileştirme işlemleri uygulanarak arıza giderilir.

50- Krank milini bloğa yerleştir. Eksenel gezinti kontrolünü yap. Komparatör ayağını krankın baş tarafına uygun yere yanaştır. Saati sıfırla. Değeri oku ve merkezden kaçık olup olmadığı tespit et.

Krank milinde ölçülen değer katalog değerinden fazla ise, krank mili özel doğrultma preslerinde en fazla gezinti yapan kısmından basılarak doğrultulur.

51- Arka keçede yırtık, ezilme var mı kontrol et. Var ise yenisi ile değiştir. Ön keçede yırtık, ezilme var mı kontrol et. Var ise yenisi ile değiştir.

52- Volanın yüzeyinde çatlaklık, aşıntı var mı kontrol et. Var ise yenisi ile değiştir. Volanın dişlerinde çatlaklık, aşıntı var mı kontrol et. Var ise yenisi ile değiştir. Kontroller bittikten sonra montajını yap.

53- Piston biyel krank mekanizmasını masaya al. Bütün parçaların kontrollerini yaptıktan sonra montajını yap. Burada dikkat edilmesi gereken pistonları, biyel kol ve keplerin, krank keplerin ve yatakların hangi pistona takılması gerekiyor ise İSG‟ne göre tekrar oraya tak.

54- Yapılan bağlantıları kontrol et, sonra motoru sehpadan alıp araca montajını yap. Diğer bütün parçaları tesisat kablolarını, ateşleme sistemini, alternatörü, marş motorunu, emme ve egzoz manifoldlarını, zaman ayar mekanizmasını, külbütör ve silindir kapaklarını tak.

55- Motorun yağını ve suyunu motora koy. Aracı çalıştır ve gösterge tablasına bakarak, yağ lambasını ve hararet göstergesini gözlemle. Yağ lambasının sönmesi gerekir. Sönmez ise yeterli yağ olmadığını gösterir. Hararet göstergesinde de su sıcaklığını gözle ve araç kataloğuna bakarak karşılaştır.

Youtube kanalımıza abone olmak için tıklayınız.

Dosyayı sağ alt tam ekran tuşuna basarak indirme işlemi yapabilirsiniz.