Piston Segmanları Nedir?

22.06.2020
10.138
A+
A-
Piston Segmanları Nedir?

Piston Segmanları Nedir?

Motorun çalışması esnasında ısıl genleşmeye izin verecek şekilde piston ile silindir duvarı arasında küçük bir piston boşluğu vardır. Bu piston boşluğu nedeniyle, yüksek basınçlı hava-yakıt karışımının ve yüksek basınçlı yanmış gazların yanma odasından silindir bloğunun alt tarafına kaçmasını engellemek için piston ile silindirler arasında kompresyon segmanı vardır.

Aynı zamanda silindir duvarı üzerinde meydana gelen yağı kontrol ederek (Uygun yağ filmi kalınlığını sağlayacak şekilde) yağ sızdırmazlığını sağlayan ve silindir cidarındaki fazla yağı kartere sıyıran  yağ kontrol segmanları da vardır.bu segmanlar, aynı zamanda piston üzerindeki ısıyı silindire aktararak pistonun soğumasında önemli rol oynarlar. Dolayısıyla, piston segmanlarının silindir duvarına çok yakın konumlandırılmaları gerekir. Bu yüzden segmanlar dışarı doğru genişleyecek şekilde tasarlanmışlardır.

Piston Segmanlarının Görevleri 

1.Sıkıştırma ve yanma stroku sırasında piston ile silindir arasından krank haznesine hava-yakıt karışımı ve yanmış gazın kaçmasına engel olurlar.
2.Piston kenarlarını ve silindir cidarlarını yağlayan yağın yanma odasına girmesini engellerler.
3.Piston ısısını silindir duvarına aktararak pistonun soğumasına yardımcı olurlar.

Segmanların Malzemesi

Kompresyon segmanları özel döküm demirden imal edilirler. Üstteki kompresyon segmanı (Ateş) genellikle krom kaplıdır. Yağ segmanları özel yay çeliğinden yapılır.

Piston segmanlarının çeşitleri

1-Kompresyon segmanları

Kompresyon segmanları, sıkıştırma ve yanma stroku esnasında, piston ile silindir arasından krank haznesine hava-yakıt karışımı ve yanmış gazın kaçmasını engeller. Kompresyon segmanlarının sayısı motora göre değişir. Genellikle her bir piston üzerinde 2 adet kompresyon segmanı yerleştirilmiştir.üstteki kompresyon segmanı direkt yüksek basınç ve sıcaklık ile temas halinde olduğu için buna ateş segmanı denir.

Segman ağız çeşitleri

  1. Kare segman
  2. İçten pahlı segman
  3. Konik yüzlü segman
  4. Trapezodial sekman
  5. “L” Biçimli segman
  6. Basamaklı segman
  7. Çentikli yağ kontrol segmanı
  8. Genleştiricili tip yağ segmanı
  9. Spral tipte genleştiricili yağ segmanı

Segman ağız aralığı: Eğer segman ağız aralığı normalden fazla olursa, piston üzerindeki kompresyon basıncı bu aralıktan aşağı kaçacaktır. Segman ağız aralığının normalden az olmasının da zararları vardır. Aralık az olursa, segmanlardaki doğal genleşme nedeniyle segmanın iki ucu birbirine değerek segmanın kırılması veya segman dış çapında meydana gelecek büyüme ile silindir içinde çizilme ve sıkışmalar meydana gelecektir.bu nedenle, segman ağız aralığının oda sıcaklığında 0,2-0,5 mm olması gerekmektedir.

2-Yağ Segmanı

Yağ segmanı, piston ile silindir arasında bulunması gereken yağ filmini oluşturur. Yağ segmanı aşırı yağı kazıyarak alır ve fazla yağın yanma odasına sızmasını önler. Birleşik tip ve üç parçalı tip olmak üzere iki çeşidi vardır.

Birleşik tip: Birleşik tip yağ segmanı, eşit aralıklı bir çok yağ geri dönüş delikleri ile donatılmıştır. Ayrıca pistonun segman kanalları boyunca da yağ delikleri vardır. Fazla yağ, yağ segmanı tarafından kazınarak bu deliklere alınır ve pistonun içinden geri döndürür.

Üç parçalı tip: Üç parçalı tip yağ segmanı, fazla yağı kazıyan alt ve üst yaylardan ve bu yayları silindir ve segman kanalına doğru iten bir genişleticiden meydana gelmiştir.

Segmanların Pompalama Etkisi

Piston segmanları, motor çalışırken segman kanalı içerisinde aşağı-yukarı hareket ederler. Segmanların aşağı-yukarı hareketleri esnasında yağı yukarı doğru pompalarlar ki böylece piston ve silindir arasında daha iyi bir yağlanma sağlanmış olur. Eğer segman ve segman kanalı arasındaki yan boşluk normalden fazla olursa, pompalama etkisi artacak ve yanma odasına daha fazla yağ basılacaktır ki bu da yağ sarfiyatını arttıracaktır.

Segmanların Gezinmesi (Titremesi)

Eğer piston segmanları yuvaları içinde aşağı-yukarı veya sağa-sola doğru gezinir veya titrer ise segmanların etkinliği azalır.

Bu olay segman genleşme kuvveti azaldıkça ve piston hızı arttıkça daha kolay meydana gelir. Segman gezintisi, segmanların ve segman kanallarının aşırı aşınması ile de oluşabilir. Bu durumda yanmış gaz kaçağı miktarı artar, yağ filmi yırtılır ve piston ile piston segmanlarının sıkışması kolaylaşır. Bu gibi nedenlerden dolayı segman yuva yan boşluğunun ve segman ağız aralığının kontrol edilmesi gerekmektedir.

Segmanların Montajı

Piston, silindir içerisindeki yerine takılırken özellikle kompresyon segmanlarının ağız aralıklarının büyük ve küçük dayanma yüzeylerine gelmemesine dikkat edilmelidir.

Dikkat edilmesi gereken başka bir durum, kompresyon segmanlarının ağız aralıklarının aynı yere gelmemesidir. Eğer üst üste gelecek olursa kompresyon kaçaklarına neden olabilir. (BKNZ: Silindir Kaçak Testi) Bunun için iki adet kompresyon segmanı varsa ağızları 180 0, üç kompresyon segmanı varsa 120 0 aralıklarla yerleştirilmelidir.