Marş Sistemi Nedir?

Şekil 1 ve 2: Şanzuman Kademe Anahtarı

En yaygın sorun şanzımanı “Park” a kaydırdığınızda ve “P” harfinin kısa çizgide gösterilmemesidir. Yani elektronik kontrol ünitesine (ECU) şanzımanın “Park” konumunda olduğunu bilmediğinden marş motorunun çalışmasına da izin vermez. Bu sorunun belirtisi, aracın Nötr olarak başlaması, ancak “Park” da başlamamasıdır.

Bu sorun genellikle aşınmış veya sıkışmış bir kablo veya kablo kolundan kaynaklanır ( Fotoğrafa bakın ). Pas, kablo hareketini kısıtlar ve anahtarın düzgün çalışmasını önler. Çözüm, kablo bağlantı noktasını yağlamak ve gerekirse paslanmış parçaları değiştirmek. Şanzıman kademe anahtarı konumunun da yeniden ayarlanması gerekebilir.

Marş Sistemi Arızaları

Marş sistemi arızaları çok yaygındır. Sebebi çok kullanılmasından kaynaklıdır. Aslına bakarsanız marş sistemi arızalarında hepsine arızalı bir marş motoru neden olmaz. Sorunun nedenini bulmak için, marş ​​sisteminin doğru test edilmesi gerekir. Arabayı ilk çalışırken, marş motoru; ana motoru çevirir ama ana motor çalışmaz ise, sorun büyük ihtimalle marş sisteminde değildir. Bu durumda aracın yakıt, ateşleme ve elektrik tesisatlarının kontrolleri gerekebilir. Bunun ile ilgili detaylı bir çalışmayı ileriki konularımızda sizlerle paylaşacağız.

Bu duruma rağmen yaygın olan marş sistemi arızaları neler olabilir dilerseniz bunlara aşağıda bir bakalım.

Marş Sistemi Arızaları

1-Aracımızda aküden kaynaklı arızalanmalar çok yaygındır. Bazen parazit akım çekilmesine neden olan veya arızalı elektrik sistemlerinden kaynaklı akünün boşalması olasılık dahilindedir. Eski akünüz uyarı vermeden aniden bozulabilir. Her iki durumda da, akünün şarjı düşükse, marş motorunun ana motoru çevirmesi için yeterli enerjiye  sahip olmaz.

2-Akü şarjı düşükse, motoru çalıştırmak için marş yaptığınızda tek bir “TIK” sesi veya bir kaç defa denediğinizde “TIK” sesi duyabilirsiniz veya marş motoru yavaşça dönerek durabilir. Buna sebep olan ise kablo bağlantılarında ki bağlantı sorunları, marş motorunun çalışmamasına veya çok yavaş çalışmasına neden olabilir. Genellikle akü kutup başları veya şase kablosu bağlantısı paslanması marş problemlerine neden olur.

3-Bazen kontak anahtar ucu paslanır (yandaki fotoğrafta) veya kontak anahtar ucu gevşer veya uçtan ayrılır ve marş motoru çalışmaz. Örneğin, bu aşınmış kontak anahtar ucu Mazda 3’te marşın çalışmamasına neden oldu. Bunu sadece kontak anahtar ucunu çıkardıktan sonra fark ettik. Ucu temizlemek ve bağlantı kablo ucunu değiştirmek sorunu çözdü.

4-Bazen de marş motorunun kendisi arızalanabilir. Marş motorunun içindeki akım geçiren fırçalar veya diğer bazı marş motoru parçaları aşınır ve marş motorunun çalışmasını engeller.

Marş motoru arızalıysa, fırçalarını kontrol edin ve değiştirin bu sizi büyük masraflı işlerden kurtaracaktır. Ama marş motorunun diğer kısımlarında arıza varsa en iyi fikir komple değiştirmektir. Bu durum sizi başka marş problemlerinden de kurtaracaktır.

5-Bazen marş dişlisi bir nedenden dolayı volan dişlisine tam olarak oturmaz. Bu, aracı çalışırken çok yüksek bir “metal sürtünmesine” veya “tak tak” gibi bir sese neden olabilir. Bu durumda, volan dişlisinin hasarlı dişler açısından kontrol edilmesi gerekir.

6-Kontak anahtarı da aracınızda arızalanabilir. Kontak anahtarının içindeki temas noktaları aşınır, bu nedenle kontak anahtarını “Start” (Başlat) konumuna getirdiğinizde, marş motoru solenoidini aktifleştirmek için kontak ucundan devreye elektrik akımı geçmez. Kontaktaki anahtarı sallamak arabanın çalıştırılmasına yardımcı oluyorsa, kontak anahtarının arızalı olması mümkündür.

7-Şanzuman kademe anahtarı da arızalanabilir veya ayarı bozulabilir. Örneğin, bir araç “Nötr” konumunda çalışıyor ancak “Park” konumunda çalışmıyorsa, önce şanzuman kademe anahtarı kontrol edilmelidir.

Marş Sistemi Nasıl Test Edilir

Marş motoru çalışmadığında, önce akünün şarj durumu, akü kutup başları ve akü marş bağlantı kabloları kontrol edilmelidir. Zayıf bir akünün belirtilerinden biri, anahtar START (BAŞLAT) konumuna getirildiğinde gösterge ışıklarının yanmamasıdır.

Bir sonraki adım marş elektrik devresinin test edilmesini içerir. Yapmanız gereken anahtar START (BAŞLAT) konumundayken marş motoru solenoid uçlarından akü voltajını ölçmeniz (Burada 12 Voltu görmelisiniz). 12 Volt yoksa, sorun büyük olasılıkla marş elektrik devresinde (kontak anahtarı, marş rölesi, şanzuman kademe anahtarı , marş gövde kalın tel). Marş motoru solenoid ucu, anahtar START (BAŞLAT) konumunda bir akü gerilimi varsa, marş motorunun kendisi arızalı olabilir. Marş motoru solenoid ucunda doğru bağlantı açısından kontrol edilmelidir.

Marş motoru içeride nasıl çalışır?

Marş motoru tipik olarak marş motoru gövdesine içeriden tutturulmuş manyetik alan bobinlerinden (Endüktör) oluşmuştur. Endüvi mili (dönen kısım), birbirine seri bağlı yalıtkan bakır tellerden (Kollektör uçları) oluşmuş ve fırçalar vasıtası ile elektrik akımı ile beslenir. Fırçalardan bir uç şase ucudur. Endüvi milinin ön ucunda, endüviye bir tek yönlü kavrama yoluyla bağlanan küçük bir marş dişlisi vardır.

Marş motoru nasıl çalışır? 

Sürücü anahtarı çevirdiğinde veya Başlat düğmesine bastığında, solenoid sargısına enerji verilir. Solenoid pistonu hareket eder ve solenoid kontaklarını kapatır. Bu, akü gerilimini marş motoruna bağlar. Aynı zamanda, piston marş dişlisini çatal yardımı ile ileri doğru iter. Marş dişlisi ileri itildiği yerde volan dişlisi ile birleşir ve ana motoru çevirmeye başlar.

Marş problemlerinin çoğu, aşınmış veya yanmış solenoid kontak uçları, aşınmış fırçalar, endüvi komütatörü ve aşınmış endüvi burçlarından kaynaklanır.

Yıpranmış solenoid kontaklarının belirtisi, solenoidden kaynaklı “TIK” sesi ve marş motorunun çalışmamasıdır. Endüvi miline elektrik taşıyan fırçaları aşındığında marş motorundan ses çıkmaz. Endüvi sargılarının aşınmasından, endüvi pabuçlarına sürtünerek marş motorunun yavaş ve gürültülü çalışmasına neden olur. Birçok modern marş motorunda burçlar yerine küçük bilyalı rulmanlar bulunur.