Hava Yastıklarının Çalışma Prensibi
Hava Yastıklarının Çalışma Prensibi
Eskiden lüks olan fakat günümüzde standart opsiyon olarak sunulan hava yastıkları araçların aktif emniyet sistemleri için vazgeçilmez güvenlik tertibatlarından yalnız bir tanesidir. Hava yastıkları eski araçlarda sürücü için kullanılırken yeni araçlarda baktığımızda yolcu hava yastığı, kafa darbelerini önlemek için yan hava yastıkları, ayak baldırlarınızın koltuklardan kaymasını önlemek için koltuk hava yastıkları ve daha bir çok aksamı korumak için geliştirilmiş özel hava yastıkları olarak karşımıza çıkmaktadır.
Biz bu konumuzda hava yastıkları nasıl çalışır, araçtaki görevleri nelerdir bunları inceleyeceğiz. Şimdi gelelim hava yastığı nasıl çalışır.
1-Hava yastığı nasıl çalışır?
Araçlarda kullandığımız hava yastıklarına ait beyin de iç ve dış ivme sensörleri vardır (yan sensörler). Bu beyin kendi üzerine gelen darbelere bağlı almış olduğu sinyalleri analiz eder. Dolayısı ile ivmeleri ve darbenin yönünü belirlemek için sinyallerin değerlendirmesini yapar ve darbenin tipi ve şiddetine göre, bağlı olduğu piroteknik elemanlarının ateşlenmesine veya ateşlenmemesine karar verir.
Pekala darbenin nasıl algılanır gelin beraberce bir bakalım;
Hava yastıkları beyninin içine yerleştirilen elektronik ivme ölçer aracınızın önüne ve arkasına gelebilecek darbenin algılanmasını sağlar. Yan hava yastığı olan araçlarda ise yan hava yastıklarının tetiklenmesini sağlayan iki sensör ise sürekli olarak yanal yavaşlamayı ölçerler ve bu bilgileri hava yastıkları beynine iletir. Hava yastıkları beyni yan darbenin şiddetini hesaplamak için yanal ivme sensörlerinin ve beynin iç sensörünün verilerini kullanır.
Hava yastıkları nasıl tetiklenir;
Hava yastıklarının patladığı bölgede bir kapsül bulunur. Bu kapsülün resmi aşağıda gösterilmiştir. Kapsülü inceleyecek olursak Yastık içerisine verilen nitrojen gazını gördüğümüz gibi bu gazı basınçlı bir şekilde ulaştıran bir patlatıcı eleman yani ateşleyici görürüz. Sodyum asit ise çevreleyici olarak karşımıza çıkar.
1. Çalışma şartları
Hava yastıkları sistemi, müşteri veya fabrika modlarında, işlemsel veya işlemsel olmayan jeneratör kontağı durumlarında ve işlemsel olmayan jeneratör ilk hareket durumunda aktif konumdadır.
2. Prensip
İvmeölçer aracın yavaşlamalarını ölçer. Yavaşlama referans değeri geçildiği zaman patlayıcı bir pastil, ilave yükün ve sonra da katı yanıcının yanmasını etkiler; katı yanıcı gaza dönüşür. (Azot) ve hava yastığını şişirir. Birkaç mili saniye sonunda, hava yastığı söner.
3. Hava yastıklarının tetiklenme koşulları
Hava yastıklarının tetiklenmesi, bir darbenin algılanmasından sonra kontak sonrası + akımın varlığına bağlıdır. Kontak sonrası + akımın kaybolmasından sonra, fünyelerin ateşlenmesi (darbe durumunda olsa bile) bir dakika sonunda iptal edilir (Maksimum).
4. Ön hava yastıklarının tetiklenmesi
Şiddetli bir ön darbe gelmesi durumunda, hava yastıkları beyni ön hava yastıklarını çalıştırır (Sürücü ön hava yastığı – Yolcu ön hava yastığı – Sürücü diz hava yastığı). NOT :Ön hava yastıklarının tetiklenmesi piroteknik ön gergili emniyet kemerlerinin tetiklenmesine neden olur.
5. Yan hava yastıklarının tetiklenmesi (perdeler ve göğüs)
Şiddetli bir yan darbe durumunda ve yan sensörlerden gelen yanal yavaşlama verilerinin algılanması üzerine, hava yastıkları beyni yan ve perde hava yastıklarının açılmasını emreder.
6. Piroteknik ön gergili emniyet kemerlerinin tetiklenmesi
Piroteknik ön gergili emniyet kemerlerinin tetiklenmesi her hava yastığı tetiklenme işleminde gereklidir. Piroteknik ön gergili emniyet kemerlerinin tetiklenme eşiği hava yastıklarının tetiklenme eşiğinden bağımsız olarak gerçekleşir. Zayıf bir darbede sadece piroteknik ön gergili emniyet kemerleri çalışabilir.
7. Kalibrasyon
Hava yastıkları beyni Hava yastıkları beyni aracın hızına göre değişen bir ateşleme süresi kalibrasyonuna sahiptir. Araç hızı eşik değerleri aşağıda belirtilmiştir :
16 km/h’ten düşük hız : Zayıf darbe (piroteknik eleman tetiklenmez)
Geçerli araç hızı 16 km/h ve 40 km/h arasında : Orta hızlı darbe
Araç hızı 40 km/h değerinden daha yüksek : Yüksek hızlı darbe
İlave özellikler
Darbe gelmesi durumunda, hava yastıkları beyni bir veya birden fazla piroteknik elemanın devreye giriş bilgisini BSI 1 modülüne gönderir. Bu bilgi “darbe bilgisi” sinyali olarak anılır.
Darbenin tipine şiddetine göre, BSI1 beyni bu bilgiden yararlanarak aşağıda gösterilen bir veya birçok işlevi yerine getirir :
- Araç hızı sabitlemenin kesilmesi işlevi
- Darbe durumunda açılır kapanır birimlerin kilit açma işlevi
- Yakıt pompasını kesme işlevi
- Dörtlü flaşör lambalarının otomatik olarak yanma işlevi
- Acil çağrı işlevi (Ekipmana göre)
Başlangıç durumuna geri dönüş (tetiklemeden önceki durum) sadece kontak anahtarının durma konumundan aksesuarlar ve kontak sonrası konuma geçmesi halinde gerçekleşir.
Yan Darbe Sensörleri
Görevi
Yan ivme sensörleri yanal ivmeyi ölçerler ve bu bilgileri hava yastıkları beynine iletirler.
Çalışması
İvme sensörleri ve hava yastıkları beyni arasındaki iletişim birbiri üzerine burulmuş çiftler şeklinde 2 kablo tarafından gerçekleştirilir.Bu iki kablo aynı zamanda yan ivme sensörlerini de besler.
Yan ivme sensörleri tarafından aktarılan parametreler :
Yavaşlama verilerini hava yastıkları beynine
Sensörün durumunu öğrenmeye yarayan bir bilgi (Ölçü alanı – İşlevsel veya arıza durumu)
Gerilim uygulandığı zaman, yanal ivme sensörleri 1 saniyede tamamen işlevsel hale gelirler.
Yan ivme sensörleri otodiyagnostiklerini 500 ms’de gerçekleştirir ve bir mevcut bilgisi gönderir.
Hava yastıkları beyni, gerilim verilir verilmez hattın durumunu periyodik olarak denetler (İletişim olmaması – Açık devre – Kısa devre).
90 ve üzeri hızla seyir halidneyken kasislerden aracın geçmesi halinde hava yastığının açılıp açılmayacağı
Hava yastıkları beyni aracın hızına göre değişen bir ateşleme süresi kalibrasyonuna sahiptir. Araç hızı eşik değerleri aşağıda belirtilmiştir :
16 km/h’ten düşük hız : Zayıf darbe (piroteknik eleman tetiklenmez),
Geçerli araç hızı 16 km/h ve 40 km/h arasında : Orta hızlı darbe
Araç hızı 40 km/h değerinden daha yüksek : Yüksek hızlı darbe Ancak : yüksek bir kasisden geçipte aracın alt kısmı darbe alır ise bazı hava yastıkları açılabilir.