Şarj Sistemi Nedir?

17.06.2020
6.287
A+
A-
Şarj Sistemi Nedir?

Tanımı

Şarj sistemi, otomobilin motoru çalışırken alıcıları beslemek ve aküyü tekrar şarj etmek için tasarlanmıştır. Aracımızdaki mekanik enerjiyi elektrik enerjisine çevirir. (Bkz: Şarj Sistemi Çalışma Soruları)

Görevi

Ayrıca sisteminde bulunan regülatör yardımı ile üretmiş olduğu alternatif akımı doğru akıma çevirerek aracın akümülatörüne ve elektrik sistemlerine faydalı bir enerji sağlar.

Şarj Sisteminin Çalışması 1.Bölüm

Şarj Sisteminin Çalışması 2.Bölüm

Parçaları

Alternatör

Alternatör, araç motoru tarafından kendisine verilen mekanik enerjiyi elektrik enerjisine çevirir.

Alternatör, araç üzerindeki elektrikli cihazlara akım sağlar ve aynı zamanda akü’yü devamlı şarjlı tutar.

Alternatör Parçaları

Bir alternatör grubu aşağıdaki parçalardan oluşur.

Alternatör Çalışma Prensibi

Faraday kanununa göre bir iletkenden elektrik akımı geçirilirse etrafında akımın yönüne bağlı olarak manyetik alan oluşur. Bunun tam tersi de mümkündür. Yani bobin şeklinde sarılmış bir telin içerisinde değişken manyetik alan oluşturulursa (Mıknatıs hareket ettirilirse) telin iki ucu arasında akım  meydana gelir.

Alternatif Akım

Bir iletkende gerilim indüklenebilmesi için, iletkenin kuvvet hatlarını kesecek şekilde hareket etmesi gerekir. Burada önemli olan kuvvet hatlarının iletken tarafından kesilmesidir.

Alternatör Çalışma Prensibi

Rotor, kontak anahtarı açıldığında üzerinden geçen uyarı akımı ile mıknatıslanır. Uyartım akımı rotordaki manyetik alanı arttırmak içindir. Dinomalar da uyartım akımı bulunmamakta bu yüzden düşük manyetik alan ve sonuçta düşük akım üretirler. Günümüz araçlarının elektrik sarfiyatı fazla olduğu için alternatöre geçilmiştir.

Manyetik alan içerisinde bulunan sabit stator sargılarında voltaj meydana gelir. Bu voltaj üç fazlı alternatif akımdır. Rotor, araç motoru tarafından döndürüldüğünde, rotorda oluşan manyetik alanda dönmeye başlar.

Alternatörün statorundan elde edilen akımın doğru akıma dönüştürülmesi gerekir.

Bu işlem endüviden çıkan akımın 6 adet diyot aracılığı ile değiştirilmesi ile yapılır. Çıkan voltaj regüle edilmelidir.

Bunların dışında birde lamba diyodu bulunmaktadır.

Regülatör

Alternatörlerin devirleri motorla birlikte azalıp çoğaldığından bunların verdikleri gerilim de devire göre azalıp çoğalır. Gerilim uygun değerlerde sınırlanamazsa hem alternatörler ve hem de besledikleri alıcılar hasara uğrar veya yanarlar.

Bu nedenle şarj sisteminin verdiği gerilim ve akımın özel bir üniteyle sınırlanması ve kontrol altında tutulması gerekir. Bu işi yapan üniteye regülâtör denir.

Alternatörün Kontrolleri

Rotorun Elektriki Kontrolleri

Rotor sargılarında şasi, devre, kısa devre kontrolleri yapılır. Kontrol yapılırken ohmmetre veya seri lamba kullanılır.

  1. Ohmmetrede düşük direnç varsa, sargılarda kısa devre olduğunu,
  2. Ohmmetrede fazla direnç varsa, lehim yerlerinin açıldığını,
  3. Ohmmetrede sonsuz direnç varsa sargıların kopuk olduğunu anlarız.

Rotorun Şasiye Kaçak Kontrolü

Şasi kontrolünde ohmmetre veya lambanın bir ucu kolektör halkasından birine diğer ucu gövdeye değdirilir. Lamba yanarsa veya ohmmetre değer gösterirse şasiye kaçak var demektir.

Statorun Elektriki Kontrolü

Stator sargılarında da şasi ve devre kontrolü yapılır. İç direnci çok az olduğunda kısa devre olup olmadığını anlamak zordur. Devre kontrolünde ise lambanın veya ohmmetrenin bir ucu sargılardan birine, diğeri ise sıra ile diğer fazlara değdirilir. Her durumda değer göstermesi veya lambanın yanması gerekir. Yanmıyorsa devrede kopukluk var demektir.

Statorun Şasiye Kaçak Kontrolü

Şasi kontrolünde; ohmmetre veya lambanın bir ucu gövdeye, diğer ucu sargılardan herhangi birine değdirilir. Değer gösteriyorsa veya lamba yanıyorsa şasiye kaçak var demektir. Böyle bir durumda sargıların ortak ucu açılır. Kontrolleri ayrı ayrı yapılarak arızanın hangi fazda olduğu bulunur.

Şarj sistemi çalışma soruları için tıklayınız.