Gaz Kelebeği ve Rölanti Düzenleme

Sürücünün gaz pedalına basma miktarının tespit edilmesi motor beyni için önemli bir veriyi teşkil eder. Bu sayede  içeriye alınması gereken hava miktarı belirlenmiş olur. Üretici firmalar gaz kelebeğinin açılma açısını kontrol edebilmek için gaz kelebeği konum sensörünü gaz kelebeğinin olduğu gövdenin üzerine takmışlardır. Eğer bunun yerini öğrenmek isterseniz gaz kelebeğinin üst kısmına bakabilirsiniz. Ayrıca kablo bir söket ile buraya bağlanmış olarak görürsünüz. Gaz kelebeği konum sensörü gaz kelebeğinin açılma açı değerini voltaja çevirir ve gaz kelebeği nin açılma açısını sinyal olarak Elektronik Kontrol Ünitesine (ECU) ya bildirir.

Gaz kelebeği konum sensörü Elektronik Kontrol Ünitesine (ECU) ya iki sinyal gönderir. Bu sinyaller IDL sinyali ve PSW sinyali dir. IDL sinyalinin asıl amacı yakıt kesme kontrolünü sağlarken, PSW sinyalinin asıl amacı ise yakıt enjeksiyon hacminin arttırılmasını sağladığı gibi ayrıca motor gücünün arttırılması için kullanılır.

1-Yapısı:

1. Levye (gaz kelebeği ile aynı eksen üzerine tutturulmuştur).

2. Kılavuz kam (Levye tarafından kumanda edilir)
3. Hareketli kontak ucu (kılavuz kamın kanalı boyunca hareket eder)
4. Rölanti kontak ucu
5. Güç kontak ucu

2- Çalışması:

2.1. Rölanti Kontak Ucu:

Gaz kelebeği kapalı konumda iken (tam kapalı konumdan 1.5 derece daha küçük açıda iken) hareketli kontak ucu ve rölanti kontak ucu temas ederek ECU ya motorun rölantide olduğuna dair bilgi verir. Bu sinyal hız kesme esnasında yakıt kesme içinde kullanılır.

2.2- Güç kontak ucu:

Gaz kelebeği (motorun durumuna bağlı olarak) yaklaşık 50˚ veya 60˚ açıldığı zaman, hareketli kontak ucu ile güç kontak ucu temas eder ve tam yük durumu tespit edilmiş olur.

Buraya kadar tarif edilen gaz kelebeği konum müşiri motorun rölanti durumunu gösteren IDL kontakları ve ağır yük durumunu gösteren PSV kontakları olmak üzere iki tip müşirdir. Nitekim, Toyota motorlarında fakir yanmanın düzeltilmesi için LSW’li (fakir yanma anahtarı) üç kontaklı tip hızlanmanın tespit edilmesi için Acc (hızlanma anahtarı ) terminalleri olan bir gaz kelebeği konum müşiri gibi değişik tipte gaz kelebeği konum müşirleri vardır

2.3- Gaz kelebeği konum sensörünün elektrik devresi:

Gaz kelebeği konum sensörü ve ECU aşağıdaki Şekil de gösterildiği gibi bağlanmışlardır. Akü voltajı ECU içinde bulunan bir direnç içerisinden geçer, daha sonra gaz kelebeği konum sensörünün TL Terminaline tatbik edilir.

Rölantide voltaj gaz kelebeği konum müşirinin kontak uçları ve IDL terminali üzerinden ECU’ nun IDL terminaline tatbik edilir. Gaz kelebeği tam kapalı konumundan 50˚ ila 60˚ daha fazla açık olduğu zaman, voltaj gaz kelebeği konum müşirinin konum uçları ve PSV terminali üzerinden ECU’nun PSV terminaline tatbik edilir.